Marek Kotański był wybitnym polskim psychologiem, terapeutą oraz działaczem społecznym. Jest uważany za pioniera socjoterapii w Polsce i często nazywany “Aniołem Wyklętych”. Jego życie to historia oddania, pasji i nieustającej walki o poprawę losu osób uzależnionych, chorych i bezdomnych.
Wczesne lata i edukacja
Marek Kotański urodził się 11 marca 1942 roku w Warszawie. Jego matka, Ludwika, była urzędniczką, a ojciec, Wiesław Kotański, profesorem japonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1960 roku rozpoczął studia psychologiczne na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zaangażował się w opiekę nad sierotami i młodzieżą dotkniętą patologiami społecznymi.
Jego praca magisterska, napisana u prof. Janusza Reykowskiego, była poświęcona aspiracjom ludzkim. Chętnie uczęszczał na wykłady prof. Tadeusza Tomaszewskiego, jak również prof. Marii Żebrowskiej. W okresie młodości oraz studiów jego wzorami osobowościowymi byli dwaj wielcy przedstawiciele pedagogiki: Janusz Korczak i Anton Makarenko.
Po ukończeniu studiów Marek Kotański podjął pracę jako terapeuta w szpitalu psychiatrycznym przy ul. Dolnej w Warszawie. Współpracował ze Społecznym Komitetem Przeciwdziałania Alkoholizmowi oraz zaangażował się w tworzenie Ruchu „Trzeźwość”.
Pomoc osobom uzależnionym od alkoholu i narkotyków
W 1974 roku rozpoczął pracę w Szpitalu Psychiatrycznym w Garwolinie, gdzie pomagała osobom uzależnionym od narkotyków. To właśnie wtedy zrodziła się idea Monaru – organizacji, która miała pomóc osobom uzależnionym od alkoholu i narkotyków. Monar stał się miejscem, gdzie ludzie znajdowali wsparcie, terapię i nadzieję na lepsze życie.
W 1978 roku otworzył pierwszy ośrodek dla osób uzależnionych w Głoskowie, gdzie stosowana była metoda społeczności terapeutycznej. Pacjenci leczyli się z nałogu w warunkach kształtujących samodzielność, odpowiedzialność i zaangażowanie w życie ośrodka. Ważnym elementem procesu terapii była praca.
Powstanie Markotu
W 1993 roku Marek Kotański założył Markot, kolejną organizację, która miała kompleksowo pomagać osobom potrzebującym. Markot zajmował się nie tylko walką z uzależnieniami, ale także wsparciem dla byłych więźniów, osób zakażonych wirusem HIV oraz bezdomnych. Kotański wierzył, że każda osoba zasługuje na godne życie i szansę na zmianę. Dzięki Markotowi wiele osób znalazło dach nad głową, otrzymało pomoc medyczną i psychologiczną oraz szansę na powrót do społeczeństwa. Jego podejście było kompleksowe i uwzględniało nie tylko aspekty fizyczne, ale także emocjonalne i społeczne.
W latach 90. Markot prowadził około 50% miejsc noclegowych w Polsce dla osób bezdomnych.
To między innymi dzięki zaangażowaniu i uporowi Marka udało się zmienić społeczne podejście do osób zarażonych wirusem HIV, a państwo polskie stworzyło skuteczny system opieki nad takimi osobami i przeciwdziałania kolejnym zakażeniom.
Śmierć i dziedzictwo
Marek Kotański zmarł 19 sierpnia 2002 w Szpitalu Bielańskim w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym. Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie.
Pozostawił po sobie trwały ślad w historii, a jego działania miały ogromny wpływ na organizację opieki zdrowotnej i społecznej w Polsce. Dzięki niemu wiele osób odzyskało nadzieję i szansę na lepsze jutro. Jego praca wciąż inspiruje innych do działania na rzecz potrzebujących. Stowarzyszenie MONAR do dzisiaj aktywnie dział i pomaga osobom uzależnionym, wykluczonym i bezdomnym.
Fot. Hiuppo / Medalion nagrobny z wizerunkiem Marka Kotańskiego
