O co chodzi
W grudniu 2024 internet obiegła opinia Konsultant Krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, dr n. med. Aleksandry Lewandowskiej na temat „syndromu/teorii alienacji rodzicielskiej”. Opinia została napisana w odpowiedzi na pismo Departamentu Równości w Zdrowiu Ministerstwo Zdrowia.
Opinia ma aż 30 stron. Większość opinii wcale nie dotyczy „syndromu alienacji rodzicielskiej”, ani tym bardziej samej alienacji rodzicielskiej czy zachowań alienacyjnych. Z faktu nieistnienia medycznego „syndromu alienacji rodzicielskiej” pani konsultant wywodzi radykalny wniosek: „Ponadto używanie „alienacji rodzicielskiej” w moje opinii, prowadzi do dyskryminacji kobiet i dziewcząt, szczególnie w sporach o opiekę w sądzie rodzinnym.” Nie wiemy, jak opinia na temat dyskryminacji w sądach ma się do obszaru jej ekspertyzy, czyli – przypomnijmy – psychiatrii dzieci i młodzieży.
Presja ma sens!
Po 6-miesięcznej (!) wymianie pism z Departamentem Równości w Zdrowiu otrzymaliśmy w końcu odpowiedź, która przynajmniej częściowo odpowiada na zadane przez nas pytania dotyczące opinii przygotowanej na zlecenie Ministerstwa Zdrowia przez konsultant krajową w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, p. Aleksandrę Lewandowską. Opinia jest datowana na 3 listopada 2024 roku i dotyczy zjawiska alienacji rodzicielskiej.
Wystąpiliśmy o odpowiedź, ponieważ w naszej ocenie dr Aleksandra Lewandowska wielokrotnie wyszła poza kompetencje konsultanta krajowego i lekarza psychiatry formułując w treści ww. opinii liczne stwierdzenia na tematy prawne, ogólnospołeczne oraz rodzinne, a także zawarła w niej szereg stwierdzeń, które mają charakter daleko dyskryminacyjny m.in z uwagi na nieprawdziwe założenie, że ofiarami przemocy mogą być wyłącznie kobiety, a sprawcami wyłącznie mężczyźni.
Bezskutecznie próbowaliśmy wyjaśniać ww. kwestie bezpośrednio u źródła, ale nasze pisma do Konsultant Krajowej oraz Ministerstwa Zdrowia były zbywane lakonicznymi, wymijającymi odpowiedziami.
Efekt przyniosła dopiero interwencja, o którą w kwietniu 2025 roku poprosiliśmy Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. W jej wyniku otrzymaliśmy od p. Dagmary Korbasińskiej-Chwedczuk z Departamentu Równości w Zdrowiu kolejną, trzecią już odpowiedź (a jednocześnie pierwszą, która choć w minimalny sposób adresuje zadane przez nas pytania).
Czytamy w niej:
- Departament Równości w Zdrowiu nie neguje istnienia negatywnych zjawisk, do których dochodzi podczas rozwodu, w tym zachowań rodziców, utrudniających bezpodstawnie kontakt z drugim rodzicem;
- Alienacja rodzicielska jest kwestią istotną w konkretnych kontekstach sądowych i każdorazowo powinna być indywidualnie rozpatrywana, jednakże bez używania nieprawidłowych teorii i określeń;
- Ministerstwo Zdrowia i konsultanci krajowi nie prowadzą prac związanych ze zmianą przepisów regulujących kontakty dzieci w przypadku rozstań, a konsultanci krajowi nie mają uprawnień w zakresie stanowienia lub interpretacji przepisów prawa;
- Opinia konsultant krajowej nie jest stanowiskiem Rady Ministrów;
- Opinia jest definiowana jako osobisty pogląd lub osąd na dany temat, przekonanie o czymś i jej treść nie jest określona przepisami prawa – opinie nie są wiążące dla instytucji i organów, chyba że przepisy prawa stanowią inaczej.
Całość pisma tutaj.
Wykorzystanie opinii dr Lewandowskiej w sprawach rozstaniowych jest bezprawne
Z naszych informacji wynika, że „prywatna opinia” dr Lewandowskiej bywa wykorzystywana w dyskursie publicznym a nawet w sprawach okołorozstaniowych, aby zaprzeczać lub usprawiedliwiać przemocc wobec dzieci, polegającą na ich celowym i bezpodstawnym izolowaniu od drugiego rodzica. De facto więc Konsultant Krajowa ds. Psychiatrii stała się adwokatem osób dopuszczających się przemocy wobec psychicznej.
Sytuacja, w której urzędnik Ministerstwa Zdrowia uzurpuje sobie moc stanowienia lub interpretacji prawa, a jej prywatne opinie wykorzystywane są do uzasadniania przemocy wobec nieletnich, jest niedopuszczalne.
Jeżeli ktoś będzie próbował negować zjawisko alienacji rodzicielskiej i w tym celu będzie powoływać się na opinię konsultant krajowej – wyślijcie im ten post lub / i odpowiedź Ministerstwa Zdrowia.
Ministerstwu Zdrowia rekomendujemy zmianę konsultant krajowej. Rząd RP nie powinni pozwalać, aby prywatne opinie urzędników wpływały na stan prawny w Polsce. Dziękujemy Kancelarii Premiera za skuteczną interwencję.