W 2023 roku przeprowadzono ok. 20 tys. amputacji kończyn. Osobom w wieku od 20 do 65 lat amputowano około 5400 nóg i 1700 rąk. Amputacje są czterokrotnie częstsze u mężczyzn.
Dane o amputacjach uzyskałem z Ministerstwa Zdrowia w trybie dostępu do informacji publicznej. Niestety Ministerstwo udostępnia dane „zanieczyszczone” – gdy amputacji wśród osób o danym roczniku i płci było od 1 do 4, podaje tylko informację „mniej niż 5”. Na wykresach są przedstawione jako równe 4, tak więc zwłaszcza liczby amputacji wśród kobiet są nieco zawyżone, a różnice płci – zaniżone. Dlatego w tekście podaję liczby dla grupy wiekowej od 20 do 65 lat. W tej grupie amputacje są na tyle częste, że znamy ich dokładną liczbę, a liczba żyjących kobiet i mężczyzn jest porównywalna.
Amputacje rąk
W wieku od 20 do 65 lat amputacje rąk przeprowadzane są u mężczyzn około czterokrotnie częściej niż u kobiet. W 2023 roku w tej grupie wiekowej było ~1360 amputacji rąk mężczyzn i ~330 u kobiet. Amputacje rąk wśród dzieci są dość rzadkie. Zdarzają się prawdopodobnie głównie w przypadku zakażeń w pierwszych latach życia. Później są zapewne wynikiem wypadków – w tym wypadków w pracy, o których już pisaliśmy w osobnym tekście.
Amputacje nóg
Znacznie częstsze są amputacje nóg i dotyczą głównie osób po czterdziestce. W grupie wiekowej 20-65 przeprowadzono ok. 4300 amputacji nóg u mężczyzn i ok. 1080 – u kobiet. Oznacza to, że amputacje nóg są około czterokrotnie częstsze wśród mężczyzn. Jak widać na wykresie – u mężczyzn wzrost częstotliwości amputacji z wiekiem zaczyna się szybciej – już w okolicach 40. roku życia. Dla przykładu – w samym 2023 roku amputowano nogi 644 mężczyznom w wieku od 40 do 49 lat.
Specjaliści podkreślają, że wielu amputacji można by uniknąć. Zwłaszcza amputacje kończyn dolnych są wynikiem chorób przewlekłych, jak powikłania cukrzycy („stopa cukrzycowa”) i miażdżyca. Według prof. Karoliny Sieroń 40% pacjentów umiera w ciągu roku po amputacji. W porównaniu z innymi krajami w Polsce amputacji jest dużo – wynika to z nieodpowiedniej profilaktyki oraz nieleczenia lub nieodpowiedniego leczenia wyżej wymienionych chorób. Zdrowy tryb życia, dieta, ruch, porzucenie nałogów i badania profilaktyczne mogą zdecydowanie obniżyć ryzyko miażdżycy i powikłań cukrzycy.