Kazimierz Lisiecki „Dziadek”

Kazimierz Lisiecki, znany jako „Dziadek”, to polski pedagog i działacz społeczny, który całe swoje zawodowe życie poświęcił pomocy dzieciom ulicy. Obok Janusza Korczaka, był pionierem pedagogiki opiekuńczej. Stworzył tez swoje własne podejście w systemie opiekuńczym w Polsce – Ognisko.

Kazimierz Lisiecki urodził się 9 lutego 1902 roku w Żbikowie, obecnie dzielnicy Pruszkowa. Jako dwunastolatek stracił rodziców – jego matka zmarła podczas epidemii tyfusu, a ojciec zginął, wywieziony do Rosji. Dwunastoletni Kazimierz stracił dom i zaczął mieszkać w bursach, pracując na swoje utrzymanie. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia pedagogiczne w Studium Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej. Zaraz po ukończeniu studiów zaangażował się w działalność społeczną, zakładając Akademickie Koło Przyjaciół Dzieci Ulicy w 1919 roku​. Lisiecki szybko zyskał reputację człowieka o wielkim sercu i niezwykłej determinacji. To właśnie w tym okresie zaczęto go nazywać „Dziadkiem” – pseudonimem, który odzwierciedlał jego troskliwą i pełną ciepła postawę wobec podopiecznych.

W 1927 r. zawarł związek małżeński z Marią Ciechomską. Z braćmi Marii Kazimierz przez lata mieszkał wspólnie w bursie.

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy

W 1928 roku powołał do życia Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy, które miało na celu pomoc bezdomnym dzieciom Warszawy. Wprowadził zupełnie nową formę pracy wychowawczej – Ognisko. Celem ogniska było łączenie różnych form pracy z dziećmi w jedno zintegrowane podejście. Pierwsze „ognisko” powstało przy ul. Hipotecznej, a kolejne w innych miejscach, oferując schronienie i edukację młodzieży ulicznej​.

Działalność Międzynarodowa

Lisiecki był również aktywny na arenie międzynarodowej. W 1928 roku reprezentował Związek Zawodowy Wychowawców Polskich Zakładów Wychowawczych na Międzynarodowym Kongresie Opieki nad Dziećmi w Paryżu. Tam zapoznał się z nowoczesnymi metodami pracy wychowawczej stosowanymi w Anglii, Austrii, Francji i Niemczech. Jego międzynarodowe doświadczenia znacząco wpłynęły na rozwój Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy, wprowadzając innowacyjne podejście do pracy z dziećmi​.

Zasady Wychowawcze

Kazimierz Lisiecki w swojej pracy z dziećmi stosował unikalne metody wychowawcze, które opierały się na zrozumieniu, empatii i szacunku. Wierzył, że każde dziecko, bez względu na swoje przeszłe doświadczenia, zasługuje na szansę i może stać się wartościowym członkiem społeczeństwa. Jego ogniska były miejscami, gdzie dzieci uczyły się nie tylko przedmiotów szkolnych, ale również zasad współżycia społecznego i odpowiedzialności za siebie i innych​​.

Działalność w Czasie Wojny

Podczas II wojny światowej, mimo niemieckiej okupacji, Lisiecki kontynuował swoją pracę pedagogiczną. Z przedwojennych Ognisk w Warszawie przetrwały tylko dwa. Tam „Dziadek” organizował tajne nauczanie i kształtował postawy patriotyczne. Po upadku Powstania Warszawskiego zdołał ewakuować swoich wychowanków do Giełzowa, gdzie stworzył „ognisko na wygnaniu”​.

Powojenne Lata

Po wojnie wrócił do Warszawy, by kontynuować swoją misję. Reaktywował Ognisko na warszawskiej Pradze. Władze przyznały mu kilka domów w Świdrze, gdzie znalazły schronienie kolejne ofiary wojny. Jego metody wychowawcze i działalność społeczną doceniano, a on sam stał się legendą warszawskich ulic​.

W 1953 Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy zostało zlikwidowane, a Ogniska zostały włączone do sieci Państwowych Domów Dziecka. Kazimierz Lisiecki angażował się w próbę wskrzeszenia swoich placówek, a w batalii tej wspierali go polscy intelektualiści, w tym Marian Brandys. Dopiero w 1956 r., Minister Oświaty powołał do życia Państwowy Zespół Ognisk Wychowawczych, któremu nadał specjalny statut, a samego Kazimierza Lisieckiego powołał na stanowisko dyrektora tej placówki.

„Dziadek” zmarł 8 grudnia 1976 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jego dzieło kontynuuje Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy im. Kazimierza Lisieckiego „Dziadka”, przypominając o jego oddaniu sprawie dzieci​.

Fot. Tablica upamiętniająca Kazimierza Lisieckiego przy ul. Starej 4 w Warszawie, autor Adrian Grycuk, licencja https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tablica_Kazimierz_Lisiecki_ul._Stara_4_w_Warszawie.jpg